Զատկի ձվեր. Ինչու և ինչպես են ներկում
Ընդունված է օրհնյալ Զատկի ձուն ուտել 40-օրյա պահքից հետո:
Զատկի ձվեր. Ինչու են ձվեր ներկում
Ձուն խորհրդանշում է նոր կյանք և վերածնունդ: Զատկի տոնին ձվեր ներկելու ավանդույթը սկիզբ է առել հին ժամանակներից: Գունավոր ձվերի առաջին հիշատակումները նկատվել են տասներորդ դարի ձեռագրում, որը հայտնաբերվել է Հունաստանի Սուրբ Անաստասիա վանքի գրադարանում:
Ձվեր ներկելու ավանդույթի հայտնվելու և արմատավորման մի քանի պատմական վարկածներ կան:
Զատկի ձվեր. Պատմությունն ու ավանդույթները
Նախաքրիստոնեական ավանդույթ
Հայտնի է, որ Զատկի տոնին ձվեր ներկելու սովորույթը կապված է գարնան նախաքրիստոնեական տոնակատարության հետ: Բազմաթիվ ժողովուրդների համար ձուն կենսատու ուժի մարմնացում էր, ուստի եգիպտացիների, պարսիկների, հույների, հռոմեացիների սովորույթների և հավատալիքների մեջ ձուն ծննդյան և վերածննդի խորհրդանիշ էր:
Օրինակ ՝ հին շումերները և եգիպտացիները, մ.թ.ա. III հազարամյակի սկզբին, հանգուցյալի հետ միասին, ջայլամի ներկված ձվեր են դրել գերեզմանում: Հին պարսիկները Նավրուզի գարնանը ձվերը ներկեցին կարմիր գույնով՝ որպես կյանքի հաղթանակ մահվան նկատմամբ, գարնան հաղթանակ ձմռան նկատմամբ, և այլն: Հին սլավոններն աշխարհը պատկերացնում էին որպես հսկայական ձու:
Աստվածաշնչյան լեգենդ
Լեգենդը ասում է, որ Մարիամ Մագթաղենացին առաջին Զատկի ձուն է հանձնել Հռոմի կայսր Տիբերիոսին՝ Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ հարության մասին հայտարարելու համար: Մագթաղենացին, հավի ձու մատուցելով, ասաց. «Քրիստոսը հարություն է առել»: Կայսրը պատասխանեց, որ ոչ ոք չի կարող հարություն առնել, ինչպես սպիտակ ձուն չի կարող կարմրել: Նույն պահին տեղի ունեցավ մի հրաշք՝ հավի ձուն ամբողջովին կարմրեց:
Մեկ այլ լեգենդի համաձայն՝ ձվեր ներկելու ավանդույթի սկիզբը դրել է Մարիամ Աստվածածինը, ով ձվեր է նախշել՝ Հիսուս Քրիստոսին զվարճացնելու համար, երբ նա դեռ երեխա էր:
Զատկի ձվեր. Ինչ գույներով ներկել
Կարմիր գույնը բոլոր մարդկանց համար խորհրդանշում է Հիսուս Քրիստոսի խաչի վրա թափված արյունը: Ավելին, կարմիր գույնը նշանակում է ուրախություն և տոն:
Այնուամենայնիվ, այս օրերին տնային տնտեսուհիները Զատկի տոնին տարբեր գույներով են ներկում ձվերը: Օրինակ՝ կապույտը կամ երկնագույնը նշանակում է Երկնքի Թագավորություն, իսկ կանաչը նշանակում է հոգևոր զարթոնք: Հիմնականն այն է, որ ձուն չունենա մութ ու մռայլ երանգ, քանի որ Պայծառ Հարությունը հիանալի ու ուրախ տոն է: Բազմագույն ձվերը նախշերով, շաղերով և գծանկարներով մարդկանց ուրախություն են պատճառում:
Զատկի ձվեր. Երբ պետք է ներկել
Ավագ շաբաթվա Ավագ Հինգշաբթին համարվում է ձվեր ներկելու ամենահաջող օրը:
Այս օրը, ըստ Աստվածաշնչի, տեղի ունեցավ Խորհրդավոր ընթրիքը՝ Հիսուս Քրիստոսի վերջին ճաշը իր աշակերտների հետ: Ավագ Հինգշաբթի օրը ընդունված է կատարել մաքրման ծեսեր` լողանալ, տունը մաքրել:
Եթե հինգշաբթի օրը ինչ-որ պատճառով ժամանակ չեք ունեցել ներկել ձվերը, կարող եք դա անել Ավագ Շաբաթ օրը ՝ Զատկի նախորդ օրը:
Բայց ուրբաթ օրը՝ Հիսուսի մահվան օրը, չպետք է զբաղվեք տնային գործերով, ներառյալ ձվեր ներկելը: Այնուամենայնիվ, հոգևորականներն ասում են, որ Ավագ ուրբաթ օրը հնարավոր է ներկերը պատրաստել, բայց միայն ժամը 15:00-ից հետո: Հենց այդ ժամանակ են Հիսուսին խաչել:
Զատկի ձվեր. Ինչով կարելի է ներկել
Սովորաբար Զատկի ձվերը ներկել են սոխի կճեպով: Բայց այժմ շատերը ձվերը ներկում են արհեստական ներկերով, որոնք կեղևին տալիս են պայծառ գույն, բայց նաև գունավորում են հենց ձուն:
Բայց, ձեր խոհանոցում կարող եք գտնել անվնաս և ինքնատիպ ներկանյութեր: Մթերքների տարբեր համադրությունները ձվերին կտան յուրօրինակ գույներ:
- Դեղին — քրքում, կիտրոնի կեղև:
- Նարնջագույն — երիցուկի կամ նարնջի կեղևի խառնուրդ:
- Կանաչ — սպանախ + եղինջ կամ կեչու տերևներ:
- Նարդոսի գույն — մանուշակի ծաղիկներ + կիտրոնի հյութ:
- Բեժ կամ շագանակագույն — ընկույզի կճեպներ կամ աղացած սուրճ:
- Վարդագույն — լոռամրգի կամ բազուկի հյութ:
- Մուգ վարդագույն — քերած ճակնդեղ:
- Կապույտ — Հիբիսկուսի թեյ կամ կարմիր կաղամբ + քացախ:
Այս ներկերից յուրաքանչյուրն ունի ակնհայտ առավելություն` դրանք բնական են, ինչը նշանակում է, որ անվնաս է: Իհարկե, բնական ներկերն ավելի թույլ են, քան արհեստականները, ուստի Զատկի ձվերը ներկելու համար զգալիորեն ավելի շատ ժամանակ կպահանջվի:
Ինչպես պատրաստել ձվերը ներկելու համար
Կան մի քանի պարզ հիմնական կանոններ, որոնք դուք պետք է պահպանեք:
- Ձվերը պետք է հանել սառնարանից եփելուց 1-2 ժամ առաջ: Ձվերը պետք է լինեն սենյակային ջերմաստիճանի, որպեսզի տաք ջրի մեջ չպայթեն:
- Ձվերը պետք է լվանալ օճառով, իսկ հետո սրբել սպիրտով՝ յուղազերծելու համար:
- Ավելի լավ է 1 ճաշի գդալ աղ լցնել կաթսայի ջրի մեջ: Այսպիսով, կեղևը հաստատ չի պայթի:
- Ներկն ավելի լավ պահելու համար ավելորդ չի լինի ջրի մեջ ավելացնել 1 ճաշի գդալ քացախ (9%):
Ձեռքերը պաշտպանելու համար հագնել ռետինե ձեռնոցներ, որպեսզի ներկը չմտնի մաշկի և եղունգների տակ:
Ներկելուց հետո անհրաժեշտ է ձվերը սրբել բուսական յուղով, ապա փայլեցնել չոր շորով: Դրանից հետո ձվերը կստացվեն պայծառ ու փայլուն:
Ինչպես պատրաստել գունավորման ներկանյութ
- Կաթսայի մեջ լցնել սառը ջուր, ավելացնել 1 ճաշի գդալ 9% քացախ:
- Լցնել դրա մեջ այն մթերքը, որը պետք է լինի բնական ներկ: Որքան ավելի շատ լինի, այնքան հարուստ կլինի գույնը:
- Եռացնել, կրակն անջատել, ծածկել և թող 30-40 րոպե թրմվի:
- Ձվերը դնել սառեցված ներկանյութի մեջ: Եփել ցածր ջերմության վրա 15-30 րոպե մինչև ցանկալի երանգը:
Եթե ցանկանում եք ավելի ինտենսիվ գույն ստանալ, ձվերը մի քանի ժամ կամ ամբողջ գիշեր թողեք այդ հեղուկի մեջ:
Տեսանյութ
Սիննաբոն բուլկիներ